هشدارهاي خانگي

هشدارهاي خانگي
متخصص بيماري‌هاي ريوي در مورد انواع خطرناك آلاينده‌هاي موجود در هواي خانه توضيح مي‌دهد.
همه ما تا به حال در مورد خطرات ناشى از هواى آلوده شهر زياد شنيده‌ايم. منشأ تمام آلودگى‌هاى هوا را هم كم و بيش مى‌دانيم ولى چاره‌اى نداريم جز اينكه پا به اين آلودگى‌ها بگذاريم و هيچ گريزى هم از آن‌ها نيست. با اين‌حال آلودگى داخل خانه هم بخش ديگرى از آلودگى‌هاى اطراف ماست.
نكته‌اى كه بسيارى از ما نمى‌دانيم اين است كه به گفته كارشناسان، خطر آلودگى هواي منزل مي‌تواند بسيار بيشتر از خارج خانه باشد، حداقل بخاطر اين‌كه بسيارى از ما بيشتر وقتمان يعنى چيزى حول و حوش ۸۰ تا ۹۰ درصد از زمان شبانه روز را در خانه هستيم؛‌به‌خصوص اين روزها و هفته‌ها كه بحث خانه‌تكاني و نظافت آخر سال هم مطرح است.
دكتر حميد سهراب‌پور، متخصص بيماري‌هاي داخلي، فوق تخصص بيماري‌هاي ريوي و رئيس بيمارستان لبافي‌نژاد به آلاينده‌هاي خانگي و عوارض و بيماري‌هاي ناشي از آن‌‌ها توضيح مي‌دهد.
•آقاي دكتر، نوع آلاينده‌هاي داخل خانه با نوع آلاينده‌هاي محيط بيرون متفاوتند. با اين حال و با وجود عدم آگاهي مردم نسبت به اين آلاينده‌ها، كدام نوع آن‌ها بخصوص در داخل خانه شناخته‌شده‌تر است؟
درست است كه خيلي از مردم هنوز با آلاينده‌هاي خانه آشنا نيستند، ولي فكر كنم الان ديگر همه با خطرات سيگار آشنا هستند. هنوز هم از نظر ما در خانه‌ها شايعترين آلاينده و در صدر همه آلاينده‌ها دود سيگار است. چون دود سيگار آلاينده بسيار قوي است و در حدود 5 هزار ماده سمي در آن وجود دارد كه تعداد زيادي از آن‌ها سرطان‌زا هستند و براي همين است كه امروزه در اكثر كشورهاي پيشرفته سيگار كشيدن به‌طور كامل ممنوع شده است.
• از دود سيگار كه بگذريم خيلي از آلاينده‌هاي ديگر هستند كه مردم كمتر با آنها آشنا هستند.
بله، ببينيد الان شايد با وجود سرماي اخير و اعلام آمار تعداد كشته شدگان در اثر مسموميت با گاز مونوكسيد كربن و همچنين هشدارهاي مكرر كارشناسان مبني بر استفاده از وسايل گرمايشي استاندارد، تقريبا اكثر مردم بخصوص در تهران با خطرات وسايل گرمايشي غير استاندارد و حتي بوي ناشي از سوخت آن‌ها آشنا هستند، چون منهاي توليد گاز مونو، سوخت نادرست اين وسايل در كساني كه حساسيت‌هاي تنفسي دارند منجر به بروز اختلالات شديد ريوي مي‌شود.
ولي يكي از آلاينده‌هايي كه در ساختمان‌ها بخصوص در طبقات پايين و زيرزمين‌ها ايجاد مي‌شوند، اشعه رادون است. اين اشعه يكي از عوامل بروز سرطان ريه است. البته اين اشعه مقدار مجاز دارد كه اگر از اين مقدار بالاتر رود، احتمال بروز سرطان ريه در كساني كه با آن در تماسند وجود دارد.
•خب علاوه بر شناخت ناكافي مردم نسبت به آلاينده‌‌هاي اينچنيني، موادي وجود دارد كه مثلا استفاده از آن منسوخ شده باشد ولي در كشور ما هنوز مردم با آن سروكار داشته باشند؟
اين نكته بسيار مهمي است. ببينيد، يكي ديگر از آلاينده‌ها كه امروزه در تمام دنيا منسوخ است ولي متأسفانه هنوز در كشور ما از آن استفاده مي‌شود، آزبست است. اين يك ماده معدني است كه در عايق كاري‌ها و در ساخت مصالح ساختماني بكار مي‌رود. اين ماده منجر به بروز بيماري به نام آزبستوزيس مي‌شود و در نسج ريه تغييراتي ايجاد مي‌كند، چون اليافي كه در اين ماده وجود دارد استنشاق شده و از اين طريق وارد ريه شده و آن را ملتهب مي‌كند كه اين واكنش التهابي شديد بعدا به فيبروز يا همان تغيير نسج ريه تبديل مي‌شود.
•عوارض اين ماده در همان تغيير بافت ريه خلاصه مي‌شود؟
علائم عمده ناشي از استنشاق اين ماده همان تنگي نفس، سرفه و خس خس سينه است ولي مهم‌تر از آن اين است كه اين ماده سرطان‌زا هم هست و در كساني كه به‌طور مداوم با آن سر و كار دارند، ايجاد سرطان مي‌كند. حتي ما موارد زيادي از كارگران ساختماني داريم كه در تماس با اين ماده دچار تومورهاي بسيار بدخيم شدند چون اين ماده هنوز متأسفانه در صنايع ما ممنوع نشده ولي در كشورهاي ديگر از سال 1990 به بعد كاملا حذف شد حتي خيلي از ساختمان‌هايي كه در ساخت آن‌ها از اين ماده استفاده شده بود، كاملا تخليه شده‌اند مثل ساختمان‌ دويچه‌وله آلمان.
•سؤال آخر، مسلما ضربه‌پذير‌ترين افراد در مقابل عوارض آلاينده‌ها كودكان هستند. نه؟
دقيقا همين‌طور است. آلاينده‌هاي داخل منزل شامل انواع سوخت‌هاي فسيلي كه گاز مونواكسيد كربن توليد مي‌كنند، سيگار و... علاوه بر عملكرد جسمي، بر روي عملكرد فكري افراد منزل اثرات سوئي دارند و در كودكان موجب كاهش بهره هوشي آن‌ها مي‌شوند به‌طوري كه با علائمي همچون سردرد، عدم تمركز و احساس خستگي همراهند. همچنين قبل از بلوغ استعداد ابتلا به بيماري‌هاي تنفسي بيشتر است.
علاوه بر اين در افراد مسن نيز به علت ضعف سيستم دفاعي، علائم سريع‌تر و با شدت بيشتري بروز مي‌كنند. به اين 2 گروه سني در مورد هواي آلوده و انواع آلاينده‌ها هميشه هشدار‌هاي بيشتري داده مي‌شود. كزارش سميه شرافتي .